Дар замони муосир бо рушди бемайлони технологияҳои навин таҳсилот ва арзёбии дониш бояд ба талаботи давр мутобиқ гардад. Ворид намудани низоми 10-холаи баҳогузорӣ дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва ҳамзамон, истифодаи самараноки технологияҳои рақамӣ яке аз иқдомҳои муҳимми Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ки ба баланд бардоштани сифат ва сатҳи таҳсилот равона шудааст. Дар ин маврид Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин иброз доштаанд: «Мо бояд низоми баҳогузориро бо дарназардошти талаботи замони муосир ва технологияи рақамӣ такмил диҳем».
То имрӯз дар муассисаҳои таҳсилоти умумии Тоҷикистон низоми 5-холаи баҳогузорӣ истифода мешавад, аммо таҷрибаи байналмилалӣ нишон медиҳад, ки чунин низом наметавонад ба таври дақиқ дараҷаи фаҳмиш, малака ва донишҳои хонандагонро муайян намояд. Ба ҳамин хотир, бо дарназардошти зарурати арзёбии дақиқ ва воқеъбинонаи сатҳи дониш, солҳои охир низоми 10-холаи баҳогузорӣ тадриҷан ҷорӣ шуда истодааст. Ин имкон медиҳад, ки баҳогузорӣ воқеъбинона сурат гирифта, малака ва донишҳои амалии хонандагон беҳтар арзёбӣ шаванд.
Татбиқи ин низом имкон медиҳад, ки омӯзгор ҳангоми таҳлили натиҷаҳо ва банақшагирии дарсҳо бо назардошти сатҳи фардии ҳар хонанда равиши инфиродӣ интихоб кунад.
Бо воридшавии технологияҳои рақамӣ ба соҳаи маориф, равандҳои таълимӣ ва арзёбӣ низ тағйир ёфта истодаанд. Имрӯзҳо як қатор муассисаҳои таълимӣ дар Тоҷикистон бо истифода аз системаҳои электронӣ, аз ҷумла, Google Classroom, Microsoft Teams, Maktab.tj, eDonish ва дигар платформаҳои интерактивӣ баҳогузории электрониро амалӣ менамоянд.
Афзалиятҳои баҳогузории рақамӣ дар низоми 10-холаро метавон ба зинаҳои зерин татбиқ кард: бақайдгирии автоматикӣ ва шаффофияти холҳо, имкони таҳлили оморӣ ва дарозмуддати натиҷаҳо, рушди малакаи кор бо технология баҳри омӯзгорону хонандагон, сарфаи вақт ва осон шудани дастрасӣ ба натиҷаҳои таълим.
Сарфи назар аз бартариҳои зикршуда, дар ҷараёни татбиқи ин низом як қатор мушкилиҳо низ мавҷуданд. Аз ҷумла, камбуди таҷҳизоти техникии муассисаҳои таълимӣ, маҳдудияти донишҳои рақамии омӯзгорон ва хонандагон, норасоии интернет дар минтақаҳои дурдаст, зарурати такмили доимии барномаҳои таълимӣ бо назардошти технологияи рақамӣ.
Барои рафъи ин мушкилот корҳои зеринро анҷом додан бамаврид аст. Масалан, гузаронидани омӯзишҳои мунтазам барои омӯзгорон оид ба баҳогузории рақамӣ, муҷаҳҳаз намудани мактабҳо бо шабакаи босуръати Интернет ва компютерҳо, дастгирии омӯзгорон дар таҳияи маводи интерактивӣ, ҷорӣ намудани барномаи ягонаи миллии баҳогузории рақамӣ дар асоси низоми 10-хола.
Имрӯзҳо як қатор мактабҳои шаҳри Душанбе, вилоятҳои Суғд ва Хатлон бо ташаббуси Вазорати маориф ва илм системаи баҳогузории электронӣ (eDonish)-ро роҳандозӣ кардаанд. Ин таҷрибаҳо нишон медиҳанд, ки бо иштироки фаъоли омӯзгорон ва дастгирии волидон, ҳамгироии баҳогузории анъанавӣ ва рақамӣ имконпазир аст.
Хулоса, низоми 10-холаи баҳогузорӣ ва истифодаи васеи технологияҳои рақамӣ дар соҳаи маориф қадами муҳимму саривақтӣ дар роҳи баланд бардоштани сифати таҳсилот ва мувофиқгардонӣ ба меъёрҳои байналмилалӣ мебошад. Барои расидан ба ҳадафҳои гузошташуда, ҳамкории зичи мақомоти давлатӣ, омӯзгорон, падару модарон ва хонандагон зарур аст.
Наврӯз КАРИМОВ,
ассистенти кафедраи ҷамъиятшиносии Коллеҷи информатика ва техникаи компютерии шаҳри Душанбе
